စက်တင်ဘာလ ၂၄ ရက်၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ရန်ကုန်မြို့၊ အိမ်တစ်အိမ်အတွင်းတရားမ ၀ င်ငွေလဲနေသောငွေစက္ကူများကိုတွေ့ရသည်။ REUTERS/Stringer
အောက်တိုဘာ ၁ (ရိုက်တာ) – ဖေဖော်ဝါရီစီးပွားရေးစစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်မြန်မာ့စီးပွားရေးကျဆင်းမှုပြင်းထန်လာသည်နှင့်အမျှပဋိပက္ခများဖြစ်ပွားနေသောတိုင်းပြည်ရှိလူများစွာသည်တရားဝင်ငွေကြေးလမ်းကြောင်းများကိုကျော်ဖြတ်ရန်အွန်လိုင်းအုပ်စုများသို့လှည့်လည်နေကြသည်။
ဗဟိုဘဏ်က၎င်းအားထောက်ခံရန်ကြိုးစားမှုကိုစွန့်လွှတ်ပြီးနောက်ကျပ်ငွေတန်ဖိုးသည်အနိမ့်ဆုံးသို့ကျဆင်းသွားသည့်အခါယခုဘဏ္weekာရေးစနစ်၏အားနည်းချက်ကိုထပ်မံဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။ လိုင်စင်ရငွေလဲလှယ်မှုများနှင့်ရွှေဆိုင်များသည်နောက်ဆက်တွဲကမောက်ကမဖြစ်မှုများကြောင့်၎င်းတို့၏တံခါးများကိုပိတ်လိုက်သည်။
ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်ပေါ်တွင်အဓိကလုပ်ဆောင်သည့်အွန်လိုင်းအုပ်စုများသည်ငွေစက္ကူများအားငွေလဲလှယ်မှုများစီစဉ်သောအခါယုံကြည်မှုကိုအားကိုးလေ့ရှိသည်။
“ မနေ့ကငါအဖွဲ့ထဲမှာငွေစက္ကူအဟောင်းတွေရောင်းဖို့ငါတင်လိုက်တယ်” ဟုဖေ့စ်ဘွတ်ခ်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့၌ဒေါ်လာ ၁၉၀ ခန့်ဖြင့်ရောင်းချခြင်းကိုသူရည်ညွှန်းပြောဆိုခဲ့သည်။
“ငါအလုပ်ပြုတ်ပြီး ၀ င်ငွေမရှိတာမကြာသေးဘူး။ တစ်နှစ်အရွယ်ကလေးတစ်ယောက်နဲ့ဘဝကခက်ခဲတယ်” ဟုသူမကအိမ်ထောင်စုစားနပ်ရိက္ခာအသုံးစရိတ်နှစ်ဆတိုးသွားသည်ကိုသတိပြုမိသည်။
ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ချက်ချင်းလများတွင်ဘဏ်များမှငွေသားထုတ်ယူရန်တန်းစီစောင့်ဆိုင်းနေသောလူများစွာသည်မကြာသေးမီကကျပ်ငွေစုဆောင်းမှုသည်စက်တင်ဘာလတွင်ဒေါ်လာနှင့်ယှဉ်လျှင်ဒေါ်လာတန်ဖိုး၏ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းကိုကျဆင်းစေခဲ့သည်။
ကမ္ဘာ့ဘဏ်ကယခုသီတင်းပတ်အတွင်းသတိပေးမှုအပြီးတွင်ယခုနှစ်တွင်စီးပွားရေးသည် ၁၈% ကျဆင်းနိုင်ကြောင်းအာဏာရစစ်ကောင်စီ၏ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦး ဇော်မင်းထွန်းကကြာသပတေးနေ့ကဗဟိုဘဏ်သည်ပြည်တွင်းဒေါ်လာလိုအပ်ချက်နှင့်မကိုက်ညီနိုင်ကြောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်တွင် Dollar Dollar Buyer Seller Direct ဟုခေါ်သောအဖွဲ့များအနက်မှအကြီးဆုံးအဖွဲ့ဝင်တစ်ဖွဲ့သည်အဖွဲ့ဝင် ၁၇၀၀၀၀ ခန့်ရှိခဲ့ပြီးအဖွဲ့၏အုပ်ချုပ်ရေးမှူးကသဘောတူညီမှုမပြုလုပ်မီသုံးစွဲသူများအားသတိပေးရန်ပြောကြားခဲ့သည်။
“ ရောင်းသူ၊ ဝယ်သူနှစ် ဦး စလုံးတာဝန်ရှိတယ်” ဟုသတိပေးထားသည်။
အဖွဲ့သည်မကြာသေးမီရက်များအတွင်းဖြုတ်ချခံရပုံပေါ်သော်လည်းအခြားနေရာတစ်ခုကိုအနည်းဆုံးဖြည့်ရန်နေရာတစ်ခုပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင်ငွေကုန်သည်များသည်လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ခွင့်လိုင်စင်ရသင့်သည်။ မှတ်ချက်ပေးရန်တောင်းဆိုမှုများကိုဗဟိုဘဏ်တာဝန်ရှိသူများကတုံ့ပြန်ခြင်းမရှိပေ။
၎င်း၏ပလက်ဖောင်းကိုအသုံးပြုသောဤဆိုဒ်များနှင့် ပတ်သက်၍ မေးမြန်းရာ Rafael Frankel ထွန်းသစ်စနိုင်ငံများ၏မူဝါဒဖြစ်သောဒါရိုက်တာ Rafael Frankel က“ ဒေသတွင်းကျွမ်းကျင်သူတွေအပါအ ၀ င်ကျနော်တို့ရဲ့အဖွဲ့ကမြန်မာနိုင်ငံရဲ့အခြေအနေကိုအချိန်နှင့်တပြေးညီဆက်လက်စောင့်ကြည့်နေပြီးဘာမဆိုလုပ်ဆောင်သွားမှာပါ။ အဲဒါကငါတို့သိတာနဲ့ငါတို့ရဲ့မူဝါဒတွေကိုချိုးဖောက်တာပဲ။ “
“ ဒီခက်ခဲတဲ့အချိန်မှာငါတို့ရဲ့အတွေးတွေကမြန်မာနိုင်ငံကလူတွေနဲ့အတူရှိနေတယ်” ဟု Frankel ကဆိုသည်။
ဆိုရှယ်မီဒီယာအသုံးပြုသူများသည်ယခုအပတ်တွင်အချို့ဒေသများတွင်လောင်စာဆီတန်းစီနေသည့်ပုံများကိုတင်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်းမြန်မာ့လောင်စာဆီစျေးကွက်အကြောင်းသိသောသတင်းအရင်းအမြစ်တစ်ခုက၎င်းသည်ဓာတ်ဆီဆိုင်အချို့တွင်အာဏာပိုင်များကထောက်ပံ့ပေးသောကြောင့်ဟုဆိုသည်။
ရယ်စရာ DOLLARS
အချို့သောငွေလဲလှယ်သူများသည်လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုများရပ်ဆိုင်းခြင်းနှင့်တရားဝင်ငွေလဲနှုန်းများသည်စျေးကွက်နှုန်းများနှင့်မကိုက်ညီသဖြင့်လူများစွာတို့သည်သူတို့၏ကိုယ်ပိုင်အပေးအယူများပြုလုပ်ရန်အွန်လိုင်း ၀ က်ဆိုက်များသို့ဆွဲဆောင်ခံခဲ့ရသည်။
“ဒါဟာမှောင်ခိုဈေးကွက်တစ်ခုလိုပါပဲ။ သဘောတူညီချက်မရမချင်းနှစ် ဦး စလုံးစိုးရိမ်ပူပန်ကြရတယ်” ဟုပြည်ပရောက်အိမ်ခြံမြေအကျိုးဆောင်တစ် ဦး အဖြစ်အလုပ်ပြုတ်သွားသောအသက် ၃၃ နှစ်အရွယ်ရဲရင့်ထွန်းကပြောသည်။
၂၀% အခကြေးငွေတောင်းနေစဉ်သူက၎င်းကို ၂% သို့လျှော့ချလိုက်ပြီးမကြာသေးမီကနှုန်းထားများအရတစ်နေ့လျှင်ကျပ် ၁၀,၀၀၀ မှ ၂၀,၀၀၀ ခန့် (သို့) ၄ ဒေါ်လာမှ ၈ ဒေါ်လာကျော်အထိရခဲ့သည်။
“မင်းလဲလှယ်တဲ့အခါမင်းဓားပြတိုက်ခံရမယ့်အန္တရာယ်တွေရှိတယ်။ ဒါကြောင့်ငါတို့အရမ်းသတိထားရမယ်”
အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများသည်လည်းထိုင်းနိုင်ငံကဲ့သို့အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများမှပြည်ပသို့ငွေလွှဲလုပ်သောငွေများစီးဆင်းနေသည်ကိုတွေ့ရသည်။
“ ထိုင်းနိုင်ငံမှနေ့စဉ်ဒေါ်လာသန်းပေါင်းများစွာတရားမ ၀ င်ခိုးသွင်းနေသည်” ဟုထိုင်းနိုင်ငံအခြေစိုက်တရားမ ၀ င်ငွေရောင်းဝယ်သူတစ် ဦး ကပြောကြားခဲ့သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံရှိအကြမ်းဖျင်းအားဖြင့်လေးသန်းသောအလုပ်သမားများသည်မိသားစုဝင်များထံသို့ငွေပြန်ပို့ရန်မည်သို့လိုအပ်သည်ကိုသတိပြုမိသည်။
“ ငါတို့ကဖေ့စ်ဘွတ်ခ်ကိုငွေရောင်းဖို့ငါတို့ရဲ့ပလက်ဖောင်းအဖြစ်သုံးတယ်” ဟုအမည်မဖော်လိုသောကုန်သည်ကဆိုသည်။
ထိုင်းနိုင်ငံမှမြန်မာအလုပ်သမားများသည်၎င်းတို့၏ထိုင်းငွေများနှင့်ကုန်သည်များကို ငွေပေး၍ မြန်မာနိုင်ငံရှိမိသားစုဝင်များအားကျပ်ငွေများ ပေး၍ ဘတ်ငွေကိုအမေရိကန်ဒေါ်လာဖြင့် ၀ ယ်သည်။
ထိုင်းအခြေစိုက်အခြားကုန်သည်တစ် ဦး ကအဝတ်အစားများ (သို့) အိမ်သုံးပစ္စည်းများတွင်တစ်ခါတစ်ရံဝှက်ထားသောဒေါ်လာများကိုမြန်မာနိုင်ငံသို့ခိုးသွင်းခဲ့သည်။
“ စက်တင်ဘာလတစ်ခုတည်းမှာငါဘတ် ၃၀ သန်း (ဒေါ်လာ ၈၉၀,၀၀၀) အရောင်းအဝယ် … အရင်လတွေနဲ့ယှဉ်ရင်အများကြီးပိုများတယ်” ဟုကုန်သည်ကဆိုသည်။
(၁ ဒေါ်လာ = ၃၃,၇၈၀၀ ဘတ်)
Robert Birsel တည်းဖြတ်သော Ed Davies ၏ Reuters ဝန်ထမ်းမှအစီရင်ခံသည်
ကျွန်ုပ်တို့၏စံနှုန်းများ: The Thomson Reuters Trust Principles
