နောက်ဆုံးဖြစ်ပွားပြီး ခြောက်နှစ်အကြာ စနေနေ့တွင် မဏိပူရပြည်နယ် Churachandpur ခရိုင်တွင် စစ်သွေးကြွများက ခြုံခိုတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ အာသံရိုင်ဖယ်သေနတ် ၄၆ လက်၊ ဗိုလ်မှူးကြီး Viplav Tripathi၊ အမျိုးသားလေးဦးနှင့် ၎င်း၏ဇနီးနှင့် ခြောက်နှစ်အရွယ်သားတို့ သေဆုံးခဲ့သည်။ သူနှင့်အတူခရီးသွား။
မဏိပူရ စစ်သွေးကြွအုပ်စုနှစ်စု၊ တော်လှန်ရေးပြည်သူ့တပ်ဦး၊ ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် နိုင်ငံရေးဝါဒီနှင့် မဏိပူရနာဂပြည်သူ့တပ်ဦးတို့က တိုက်ခိုက်မှုအတွက် တာဝန်ရှိသည်ဟု ပူးတွဲကြေညာချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ သို့သော်လည်း လုံခြုံရေးသတင်းရင်းမြစ်များကမူ အဆိုပါတိုက်ခိုက်မှုသည် စစ်သွေးကြွအဖွဲ့ခုနစ်ဖွဲ့ပါဝင်သော မဏိပူရီစစ်သွေးကြွအဖွဲ့ CorCom ဟုခေါ်သော ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ၏ အတိုကောက်ဖြစ်ပြီး အဆိုပါတိုက်ခိုက်မှုကို စစ်သွေးကြွဝတ်စုံခုနစ်မျိုးဖြင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။
ယင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အိန္ဒိယပြည်မကြီးတွင် တရုတ်နှင့် ချိတ်ဆက်မှုများ ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ထင်ကြေးပေးမှုများ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။
ထိုအဖွဲ့၏အမည်မှာ တရုတ်စစ်တပ်အတွက် တူညီသော သံတူကြောင်းကွဲဖြစ်သော ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် ဟူသော အကြောင်းပြချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ LAC တစ်လျှောက် အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်ကြား တင်းမာမှုများ တိုးလာခြင်းသည် နောက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ PLA အပါအဝင် အရှေ့မြောက်စစ်သွေးကြွအုပ်စုများကို တရုတ်အကူအညီပေးခဲ့သည့် သမိုင်းကြောင်းက သံသယများ တိုးလာသည်။
၁၉၇၅ ခုနှစ်တွင် ၎င်း၏တည်ထောင်သူ N Bisheswar ဦးဆောင်သော PLA မှ အမျိုးသား ၁၆ ဖွဲ့သည် တိဗက်သို့ ခြေချခဲ့ပြီး တရုတ်ထံမှ လေ့ကျင့်မှုခံယူခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း လက်နက်မပါဘဲ ပြန်ပို့ခံခဲ့ရသည်။ ဒါဟာ အရှေ့မြောက် စစ်သွေးကြွအုပ်စုကို ထောက်ပံ့ဖို့ တရုတ်နိုင်ငံကို နောက်ဆုံး ခြေချခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ယခုဆယ်စုနှစ်များအတွင်း၊ ULFA အကြီးအကဲ Paresh Baruah ကဲ့သို့သော ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေသော ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး သို့မဟုတ် နှစ်ဦးအား ဘေးကင်းလုံခြုံသည့် ခိုလှုံရာနေရာပေးမှုထက် ကျော်လွန်၍ အရှေ့မြောက်စစ်သွေးကြွအုပ်စုများအား တရုတ်အစိုးရ၏ တိုက်ရိုက်ထောက်ပံ့မှုသတင်းများ ထွက်ပေါ်လာခြင်းမရှိသေးပေ။ အကယ်၍ တရုတ်လက် ကိုင်တစ်ဦး၏ ပါဝင်ပတ်သက်မှုသည် သိသာထင်ရှားသော ပြောင်းလဲမှုတစ်ခု ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။
PLA နှင့် MNPF တို့သည် ကွဲပြားသော လူမျိုးစုနှစ်စုကို ကိုယ်စားပြုသည်။
PLA သည် Imphal ချိုင့်ဝှမ်းရှိ Meitei အသိုင်းအဝိုင်းမှ အများစုဖြစ်ပြီး MNPF သည် တောင်ကုန်းများမှ နာဂအဖွဲ့ဖြစ်သည်။ CorCom တွင် အထူးသဖြင့် PREPAK သည် ဤတိုက်ခိုက်မှုတွင် ပါဝင်ပတ်သက်သည်ဟု သံသယရှိသော အခြားချိုင့်ဝှမ်းအခြေစိုက်အဖွဲ့များ ပါဝင်သည်။
သို့သော် အဆိုပါတိုက်ခိုက်မှုသည် ကူကီး၊ ချင်းနှင့် ဇိုမီးမျိုးနွယ်စုများ လွှမ်းမိုးထားသည့် မဏိပူရ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ဗိုလ်မှူးကြီးနှင့် ၎င်း၏ယာဉ်တန်း ပြန်လာရာ Churachandpur ခရိုင်ရှိ Behiang ရွာသည် မြန်မာနယ်စပ်နှင့် ကပ်လျက်ဖြစ်သည်။ အဲဒီကနေ မြန်မာနိုင်ငံ တီးတိန်မြို့ကို သွားတဲ့လမ်း။ နယ်စပ် နှစ်ဖက်စလုံးတွင် လူဦးရေ အများစုမှာ ချင်း၊ ဇိုမီးနှင့် ကူကီး မျိုးနွယ်စုများမှ ဖြစ်သည်။ ယဉ်ကျေးမှုအရ ရင်းရင်းနှီးနှီး ဆက်ဆံကြသော ဤလူမျိုးစုများသည် ၎င်းတို့ကိုယ်သူတို့ ထီးအမှတ်အသားများဖြစ်သည်။ မျိုးနွယ်စုတစ်ခုစီအောက်တွင် မျိုးနွယ်စုခွဲများစွာရှိသည်။ ယင်းဆက်စပ်မျိုးနွယ်စုများ၏ အဓိကမွေးရပ်မြေမှာ ဘီဟိန်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံချင်းပြည်နယ် မဏိပူရတို့နှင့် ကပ်လျက်တည်ရှိသော မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဖြစ်သည်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးကတည်းက ပြည်တွင်းစစ်ကို ဆုတ်ယုတ်သွားခဲ့တယ်။ ယခုအချိန်တွင် မီဇိုရမ်ပြည်နယ်တွင် မြန်မာစစ်တပ်နှင့် တပ်ဖွဲ့များကြား တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေခြင်းကြောင့် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရသည့် ချင်းဒုက္ခသည် ထောင်နှင့်ချီ ရှိနေသည်။ အထူးသဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံနဲ့ နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းမှာ အခြေအနေတွေ ရှုပ်ထွေးနေပါတယ်။ ခေတ်မီနိုင်ငံအဖြစ် သမိုင်းတွင် မည်သည့်အစိုးရမှ လူမျိုးစုများစွာနေထိုင်သည့် အဆိုပါဒေသများကို အပြည့်အဝ ထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပါ။ ဤလူမျိုးစုတစ်ခုစီတွင် ပုံမှန်အားဖြင့် ကိုယ်ပိုင်သောင်းကျန်းသူစစ်တပ်ရှိသည်။ အိန္ဒိယဘက်ခြမ်းမှ အဓိက သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အားလုံးသည် နယ်စပ် မြန်မာဘက်ခြမ်းတွင် ဆယ်စုနှစ်များစွာ တည်ရှိနေခဲ့သည်။
ငွေကြေး၊ မဲဆန္ဒနှင့် ပြည်တွင်းပဋိပက္ခများ
ဤသောင်းကျန်းသူအဖွဲ့များသည် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် ပြိုင်ဆိုင်မှုဆိုင်ရာ ရှုပ်ထွေးသော ဆက်ဆံရေးများရှိသည်။ မူးယစ်ဆေးဝါး နှင့် လက်နက်များ အပါအဝင် ကုန်ပစ္စည်း မျိုးစုံ မှောင်ခို မှောင်ခို မှ ထုတ်ပေးသော ငွေကြေး အမြောက်အများ သည် ပြင်းထန် လာသည် ။ အဖွဲ့များသည် ၎င်းတို့၏ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေးကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာကာ ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီများ၏ အားပေးအားမြှောက်ပြုလေ့ရှိသော ခေါင်းဆောင်မှုအငြင်းအခုံများအဖြစ် မကြာခဏဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည်။ ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေးသမားများ သို့မဟုတ် နိုင်ငံရေးပါတီများအတွက် ‘သန်မာသူများ’ အဖြစ် ဤဝတ်စုံများသည် ရွေးကောက်ပွဲနိုင်ငံရေးတွင် ပါဝင်လာသည်နှင့်အမျှ ရှုပ်ထွေးမှုများ တိုးလာသည်။
ဥပမာအားဖြင့်၊ မဏိပူရ၌ ပြီးခဲ့သည့် ပါလီမန်ရွေးကောက်ပွဲများအတွင်း သြဇာကြီးမားသော ဇိုမီးအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ထန်လျန်ပေါင်၊ ဇိုမီးပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး တပ်မတော်တို့ ပါဝင်သော ဇိုမီးပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး အဖွဲ့သည် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ရက်စွဲဖြင့် BJP အကြီးအကဲ Amit Shah ထံ တောင်းဆိုသည့် စာတစ်စောင်ကို ရေးသားခဲ့သည်။ မဏိပူရ မဲဆန္ဒနယ်အတွက် ပါတီ၏ လက်မှတ်ကို Benjamin Mate အား ပေးအပ်သင့်သည်။ Mate ကို လက်မှတ်ရခဲ့သော်လည်း နာဂ စစ်သွေးကြွအဖွဲ့ NSCN (IM) မှ ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားသည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းကို ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။
Guite မျိုးနွယ်ခွဲမှ Thang Lian Pau သည် မြန်မာနိုင်ငံလွှတ်တော်အမတ်ဖြစ်သည်။ သူသည် မဏိပူရရှိ Churachandpur တွင် ၁၉၉၅ ခုနှစ်ကတည်းက နေထိုင်ခဲ့သည်။
အသိုင်းအ၀ိုင်းတွေ ကွဲသွားတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံသည် ဗြိတိသျှအိန္ဒိယမှ ခွဲထွက်ပြီး ၁၉၃၇ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတကာနယ်နိမိတ်ဖြစ်လာသော အိန္ဒိယနှင့် မြန်မာကြား နယ်နိမိတ်သည် ကွဲပြားသောနိုင်ငံနှစ်ခုရှိ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် နာဂနှင့် ချင်း-ဇိုမီးမျိုးနွယ်စုများ လက်အောက်ရှိ အသိုင်းအဝိုင်းများစွာကို ခွဲထုတ်ခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာ အစုအဖွဲ့များ၏ ကန့်ကွက်မှုကို ဖြစ်စေခဲ့သည်။ နှစ်ဖက်ရွာသားများအား ၎င်းတို့၏ ရိုးရာဓလေ့ထုံးတမ်း စဉ်လာအရ အပြန်အလှန်ဆက်နွှယ်နေထိုင်ခွင့်ပေးသည့် လွတ်လပ်စွာ လှုပ်ရှားသွားလာခွင့်ရှိသော အစိုးရ တည်ရှိမှုသည် ဆန္ဒပြပွဲများကို အင်အားစုဆောင်းခြင်းမှ ပံ့ပိုးပေးခဲ့သော်လည်း နယ်စပ်နှစ်ဘက်ရှိ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များအတွက်လည်း ပြဿနာတစ်ရပ်အဖြစ် ဆက်လက်ရှိနေခဲ့သည်။ ယခုအခါ အဆင့်နိမ့်ပြည်တွင်းစစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ယှဉ်ပါက ပြဿနာမှာ ပိုမိုပြင်းထန်ပြီး ရှုပ်ထွေးလာကာ အိန္ဒိယသို့ ဒုက္ခသည်များ အများအပြား ဝင်ရောက်လာကာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်အစိုးရက လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးကို ရင်ဆိုင်နေသောကြောင့် ပြဿနာက ပိုမို ပြင်းထန်လာပြီး ရှုပ်ထွေးလာသည်။
အိန္ဒိယသည် မြန်မာစစ်အစိုးရနှင့် ချစ်ကြည်ရင်းနှီးသော ဆက်ဆံရေးကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားသောကြောင့်ပင် အိန္ဒိယတွင် မြန်မာအတိုက်အခံများသည် ကာလအတန်ကြာ ခိုလှုံနေကြရသည်။ အရှေ့မြောက်စစ်သွေးကြွများသည် အလားတူ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စခန်းများနှင့် အခြေစိုက်စခန်းများ ရှိပြီး မြန်မာစစ်တပ်က သည်းခံပေးသည်။ မြန်မာနှင့် အိန္ဒိယ အေဂျင်စီ နှစ်ခုစလုံးသည် စစ်သွေးကြွအုပ်စုများကို ၎င်းတို့၏ ရည်ရွယ်ချက်အတွက် အချင်းချင်း အသုံးပြုကြပြီး မှေးမှိန်သော သဘောတူညီချက်များ ပြုလုပ်ထားသောကြောင့် တစ်ဖက်သို့ ရံဖန်ရံခါ ရောင်းချခဲ့ကြသည်။ လုံခြုံရေးအေဂျင်စီများ၏ အကျင့်ပျက်အရာရှိများနှင့် စစ်သွေးကြွများ၏ အကျင့်ပျက်ခြစားသော လုံခြုံရေးအေဂျင်စီများနှင့် စစ်သွေးကြွများအကြား တစ်ဦးချင်းအဆင့်တွင် သေးငယ်သော သဘောတူညီချက်များသည် လူမှောင်ခိုမှုနှင့် ပတ်သက်သည့် ငွေကြေးကိစ္စများတွင်လည်း ရံဖန်ရံခါ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင်၊ စစ်သွေးကြွများ၏စာရင်းများအရ သဘောတူညီချက်များသည် ပြည်တွင်းခေါင်းဆောင်မှုတိုက်ပွဲတွင် အုပ်စုတစ်ခု၏ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး သို့မဟုတ် အဖွဲ့ခွဲတစ်ခုအား ကူညီနေသည့် နိုင်ငံရေး သို့မဟုတ် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များထံ တိုးချဲ့ပေးသည်၊၊ ငွေဖြင့်ပေးသော ကျေးဇူးပြုသည်။ ၎င်းတို့ဘက်မှလည်း ရွေးကောက်ပွဲကာလအတွင်း စစ်သွေးကြွအုပ်စုများက နိုင်ငံရေးသမားတစ်ဦး သို့မဟုတ် အခြားနိုင်ငံရေးသမားတစ်ဦးကို ထောက်ခံကြသည်။
မဏိပူရမြို့သည် လာမည့်နှစ်အစောပိုင်းတွင် စည်းဝေးပွဲကျင်းပရန် ဦးတည်နေသည်။
ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲတွေမှာ ပါဝင်နေတာ မဟုတ်လား။
Churachandpur အခြေစိုက် Zomi Council ကဲ့သို့သော ဇိုမီးအဖွဲ့အစည်းများသည် Assam Rifles ယာဉ်တန်းအား အပြင်းထန်ဆုံး တိုက်ခိုက်မှုကို ရှုတ်ချခဲ့ပြီး ကျူးလွန်သူများအား “ဖမ်းဆီး” ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ အဓိက နာဂ စစ်သွေးကြွအဖွဲ့များကဲ့သို့ ဇိုမီး စစ်သွေးကြွ ဝတ်စုံများသည် ချိုင့်ဝှမ်း အခြေစိုက် အဖွဲ့များနှင့် မတူဘဲ အိန္ဒိယ အစိုးရနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်လျက် ရှိသည်။ သို့သော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင်မူ နယ်စပ် တစ်ဖက်တွင် ဒီမိုကရေစီ အင်အားစုများနှင့် တပ်မတော်တို့ကြား တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလျက် ရှိသည်။ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဟု ခေါ်သော ခုခံရေးတပ်များ ပေါ်ပေါက်လာသည်။ မြန်မာစစ်တပ်သည် ချင်းတောင်တန်းရှိ ထန်တလန်ဟုခေါ်သော မြို့တစ်မြို့ကို လက်နက်ကြီးဖြင့် ပစ်ခတ် မီးရှို့ခဲ့သည်။ ချင်းလူမျိုးအများစုသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အစိုးရသစ်ကို ဆန့်ကျင်ပုံပေါ်နေသော်လည်း အချို့သော လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များသည် မြန်မာစစ်တပ်ဘက်တွင် ရှိနေကြသည်။ မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း ခေါင်းဆောင်ပိုင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဂိုဏ်းခွဲပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ZRA ကို ချင်းအဖွဲ့များက ၎င်းတို့အနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု စွပ်စွဲထားသည်။
ထို့ကြောင့် Assam Rifles ယာဉ်တန်းကို တိုက်ခိုက်သည့် Behiang အနီးတစ်ဝိုက်တွင် ရှုပ်ထွေးသော အချက်များနှင့် ဇာတ်ကောင်များ၏ ရှုပ်ထွေးမှုများ ရှိနေသည်။ နောက်ထပ်အချက်အလက်များကို ဆိုင်းငံ့ထားသော်လည်း တရုတ်၏ပါဝင်ပတ်သက်မှုကို ငြင်းဆန်၍မရသော်လည်း အများအပြားကြားတွင် ဖြစ်နိုင်ခြေတစ်ခုသာရှိသည်။