စစ်ပွဲကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ စီးပွားရေးအားလုံး ရပ်တန့်သွားခဲ့သည်။

နိုဝင်ဘာလအတွင်း ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ပြန်လည်ဖြစ်ပွားခဲ့သော ပဋိပက္ခများအပြီးတွင် စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေး၊ ရေလုပ်ငန်း၊ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်း၊ အသေးစားနှင့် အလတ်စား စက်ရုံများနှင့် ပုဂ္ဂလိကလုပ်ငန်းများအပါအဝင် ကဏ္ဍအားလုံးနီးပါးမှာ လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှု ရပ်တန့်သွားခဲ့သည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် ပြည်မကြီးသို့ ဆက်သွယ်သည့် ကုန်းလမ်းနှင့် ရေလမ်းများကို တပ်မတော် ကောင်စီက ပိတ်ဆို့ထားမှုနှင့်အတူ ဒေသတွင်း မြို့နယ်များကို ဆက်သွယ်သည့် လမ်းကြောင်းများ ပြတ်တောက်သွားသဖြင့် ဒေသခံများ၏ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ ရပ်ဆိုင်းသွားကာ ဝေဒနာ တိုးလာမည်ကို စိုးရိမ်မှုများ တိုးလာကြောင်း၊ အခက်အခဲ

စစ်တွေအခြေစိုက် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက DMG သို့ ပြောကြားရာတွင် “လုပ်ငန်းအများစုနဲ့ လက်လီလက်ကားရောင်းချတဲ့ ကုမ္ပဏီအများစုဟာ လုပ်ငန်းတွေကို ရပ်ဆိုင်းထားပါတယ်။ လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ကောက်ပဲသီးနှံနှင့် မီးဖိုချောင်သုံးပစ္စည်းထုတ်လုပ်သည့် လုပ်ငန်းအချို့သာ လက်တစ်ဆုပ်စာမျှသာ လုပ်ကိုင်နိုင်သေးသည်။ ရိုးရိုးရှင်းရှင်းပြောရလျှင် ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအားလုံး၏ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းသာ တက်ကြွနေသေးသည်” ဟု စစ်တွေအခြေစိုက် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက DMG သို့ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ အဓိကစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများဖြစ်သော စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍသည် အထူးသဖြင့် စိုက်ပျိုးမြေများ မရိတ်သိမ်းရသေးသည့် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားရာဒေသများတွင် သိသာထင်ရှားသော အခက်အခဲများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

လက်ရှိ တင်းကျပ်သော ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှုများကြောင့် ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းနှင့် မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများကိုလည်း ရပ်ဆိုင်းထားသည်။

“ပြည်မကြီးကနေ တိရစ္ဆာန်အစာအများစုကို ရရှိတဲ့ ကြက်ခြံတွေနဲ့ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းရှင်တွေက အစာအလုံအလောက်ရဖို့ အခက်ကြုံနေရပါတယ်။ ငါးနဲ့ပုစွန်တောင်သူတွေက သူတို့ရဲ့ထွက်ကုန်တွေကို လက်ကားလက်ကားရောင်းသူတွေဆီ မပို့နိုင်တော့ဘဲ တောင်သူတွေက ဆောင်းသီးနှံအတွက် ဓာတ်မြေသြဇာ မဝယ်နိုင်ကြဘူး။ ” ဟု ကျောက်ဖြူဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ငါးနှင့်ပုစွန်အပါအဝင် ငါးပုစွန်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းအတွက် စိုက်ဧက ၈၄၀၀၀ ကျော်ရှိပြီး စပါးနှင့် ပဲသီးနှံများအတွက် ဧက ၁.၂ သန်းကျော် စိုက်ပျိုးထားကြောင်း သိရသည်။ ထို့အပြင် စီးပွားဖြစ် ကြက်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းနှင့် ကမ်းလွန်ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင်လုပ်ကိုင်နေသူများလည်း ရှိသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်မှ ထွက်ရှိသော ငါး၊ ပုစွန်၊ ကဏန်း စသည့် ပင်လယ်စာများကို အာရှနိုင်ငံ အသီးသီးသို့ တင်ပို့နေပြီး ဆန်နှင့် ပဲများကဲ့သို့ သီးနှံများကို နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ကာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံသို့ အဓိက တင်ပို့လျက်ရှိသည်။

မြောက်ဦးမြို့မှ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင် တဦးက “တချို့ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ အစည်းတွေက နိုင်ငံရေး ပန်းတိုင် မရောက်မချင်း ကျောခိုင်း ထားပုံ ပေါ်ပါတယ်။ တစ်ဖက်မှာလည်း တပ်မတော် ကောင်စီ ဟာ သူ့ဘာသာ ရပ်တည်ရေး အတွက် ဘာမှ မနှမြောဘဲ အပြင်းအထန် ရုန်းကန် နေရပါတယ်။ ခက်ခဲတဲ့အခြေအနေမှာ လုပ်ငန်းရှင်တွေ အပိတ်ခံရပြီး သိသာထင်ရှားတဲ့ ပြဿနာတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။”

ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ကုမ္ပဏီများညွှန်ကြားမှု ဦးစီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ကုမ္ပဏီ ၂၈ ခုမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၉၂၇၈ ဒသမ ၈၈ သန်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခွင့်ပြုခဲ့ပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် နိုင်ငံတော် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ကုမ္ပဏီ ၃၁ ခုမှ ကျပ် ၂၅၇,၆၀၉ ဒသမ ၅၀၂ သန်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခွင့်ပြုထားကြောင်း သိရသည်။

ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ကဏ္ဍသည် နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို အများဆုံး ဆွဲဆောင်ခဲ့ပြီး ပြည်တွင်းရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများသည် ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေး၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့် စက်မှုကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံကြသည်။ လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများပိုင်ဆိုင်သည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအများစုကို ရပ်ဆိုင်းထားရပြီး အချို့သောနိုင်ငံခြားသားပိုင်လုပ်ငန်းများမှာ စွမ်းဆောင်ရည်တစ်ဝက်သာ လည်ပတ်နိုင်သည်။

စစ်ကောင်စီ၏ အာဏာသိမ်းမှုနှင့် နောက်ဆက်တွဲ နိုင်ငံတကာ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများသည် မြန်မာ့စီးပွားရေး ကဏ္ဍကို နှိမ့်ချမှုဆီသို့ ဦးတည်သွားစေခဲ့သည်ဟု စီးပွားရေးပညာရှင်များက အလေးပေးဖော်ပြခဲ့သည်။